Sagu ialah makanan pokok bagi komuniti di Indonesia bahagian timur, terutamanya di Papua dan Maluku. Bahan makanan ini didapati dari pemprosesan batang pokok jenis palma tropika, sebahagian besar daripada jenis Metroxylon sagu.
Selain sebagai makanan utama, sagu juga boleh dijadikan sebagai aneka makanan enak lain. Tepung sagu misalnya, boleh diproses ke dalam pelbagai bentuk bola, pasta, dan lempeng. Sagu juga boleh diproses dengan campuran bahan lain untuk membentuk puding.
Kandungan Nutrien pada Sagu
Untuk salah satu makanan pokok komuniti di Indonesia, sagu mempunyai nutrisi yang baik bagi tubuh. Hal ini tentu saja terjadi kerana kandungan nutrisi dalam sagu relatif lengkap. Di dalam sagu, terdapat karbohidrat murni dalam jumlah yang cukup banyak. Selain itu, bahan ini juga mempunyai protein, vitamin, dan mineral, meskipun jumlahnya tidak banyak.
Untuk tolok ukur, dalam 100 gram sagu kering, 94 gram di antaranya merupakan karbohidrat. Daripada jumlah sagu tersebut, 0,2 gram merupakan protein, 0.5 gram berbentuk serat makanan, 10 mg kalsium, dan 1.2 mg zat besi. Adapun kalori yang dihasilkan 100 gram sagu ialah sebanyak 355 kalori. Meskipun mengandungi lemak, karoten, dan asam askorbat, namun banyaknya sangat sedikit sehingga sering kali diabaikan.
Pemanfaatan Sagu Selain untuk Makanan Pokok
Selain digunakan sebagai makanan pokok, ternyata sagu juga boleh digunakan untuk keperluan lain. Salah satu kajian menyebutkan bahawa tepung sagu di Malaysia dijadikan sebagai bahan untuk menghasilkan glukosa. Memandangkan 90 peratus lebih daripada sagu ialah karbohidrat, maka hal tersebut sangat mungkin boleh dilakukan.
Pemakaian lain dari sagu ternyata juga dipakai untuk menunda rasa lelah pada pecinta sukan berbasikal. Sekurang-kurangnya hal ini diungkapkan oleh sebuah kajian mengenai gabungan sagu dan protein dari soya guna memperkuat daya tahan atlet sukan berbasikal. Kajian ini membandingkan di antara pengambilan campuran sagu dan protein soya dengan pengambilan karbohidrat dalam bentuk plasebo. Hasilnya, menunjukkan bahawa gabungan dari sagu dan protein soya boleh menunda rasa lelah pada orang yang melakukan aktiviti berbasikal dengan intensiti yang tinggi.
Kerana sagu merupakan makanan komuniti pedalaman, banyak yang membimbangkan bahan makanan ini mengandung racun yang dihasilkan oleh cendawan yang mungkin tumbuh dalam proses pembuatan bahan makanan ini. Untuk itu, sebuah kajian cuba meneliti kualiti dari sagu yang berasal dari Papua New Guinea. Kajian ini untuk menguji adakah pengeluaran mikotoksin pada pati sagu.
Hasil dari kajian tersebut cukup untuk menjelaskan bahawa penilaian sebagian orang terbukti keliru. Pada nyatanya, tidak ditemui mikotoksin yang bersifat sistemik atau menyeluruh di dalam pati sagu. Hanya saja, kemungkinan mengambil sagu boleh membawa isu kesihatan masih tetap terbuka. Kemungkinan tersebut ada kerana sagu tetap berpotensi menumbuhkan citrinin dan mikotoksin semasa proses penyimpanan sagu dilakukan.
Lebih jauh lagi mengenai faedah sagu, sagu juga menawarkan peranan yang cukup ketara dalam industri tekstil. Bahan ini digunakan sebagai pengikat serat sehingga membuat enjin lebih mudah melakukan kilang. Kemampuan sagu dalam mengikat kumpulan serat makin memudahkan industri dalam membentuk kain sebagaimana yang diinginkan. Jika kita teliti, kain atau pakaian yang baru jadi biasanya mengandungi sisa-sisa sagu yang akan hilang jika kain atau pakaian dicuci.
Pemanfaatan sagu saat ini tidak hanya dikenali sebagai makanan pokok bagi komuniti tertentu. Banyaknya penggunaan sagu tersebut sebaiknya diiringi dengan pemeliharaan alam sekitar agar tanaman tersebut tetap dapat dikekalkan.
Selain sebagai makanan utama, sagu juga boleh dijadikan sebagai aneka makanan enak lain. Tepung sagu misalnya, boleh diproses ke dalam pelbagai bentuk bola, pasta, dan lempeng. Sagu juga boleh diproses dengan campuran bahan lain untuk membentuk puding.
Kandungan Nutrien pada Sagu
Untuk salah satu makanan pokok komuniti di Indonesia, sagu mempunyai nutrisi yang baik bagi tubuh. Hal ini tentu saja terjadi kerana kandungan nutrisi dalam sagu relatif lengkap. Di dalam sagu, terdapat karbohidrat murni dalam jumlah yang cukup banyak. Selain itu, bahan ini juga mempunyai protein, vitamin, dan mineral, meskipun jumlahnya tidak banyak.
Untuk tolok ukur, dalam 100 gram sagu kering, 94 gram di antaranya merupakan karbohidrat. Daripada jumlah sagu tersebut, 0,2 gram merupakan protein, 0.5 gram berbentuk serat makanan, 10 mg kalsium, dan 1.2 mg zat besi. Adapun kalori yang dihasilkan 100 gram sagu ialah sebanyak 355 kalori. Meskipun mengandungi lemak, karoten, dan asam askorbat, namun banyaknya sangat sedikit sehingga sering kali diabaikan.
Pemanfaatan Sagu Selain untuk Makanan Pokok
Selain digunakan sebagai makanan pokok, ternyata sagu juga boleh digunakan untuk keperluan lain. Salah satu kajian menyebutkan bahawa tepung sagu di Malaysia dijadikan sebagai bahan untuk menghasilkan glukosa. Memandangkan 90 peratus lebih daripada sagu ialah karbohidrat, maka hal tersebut sangat mungkin boleh dilakukan.
Pemakaian lain dari sagu ternyata juga dipakai untuk menunda rasa lelah pada pecinta sukan berbasikal. Sekurang-kurangnya hal ini diungkapkan oleh sebuah kajian mengenai gabungan sagu dan protein dari soya guna memperkuat daya tahan atlet sukan berbasikal. Kajian ini membandingkan di antara pengambilan campuran sagu dan protein soya dengan pengambilan karbohidrat dalam bentuk plasebo. Hasilnya, menunjukkan bahawa gabungan dari sagu dan protein soya boleh menunda rasa lelah pada orang yang melakukan aktiviti berbasikal dengan intensiti yang tinggi.
Kerana sagu merupakan makanan komuniti pedalaman, banyak yang membimbangkan bahan makanan ini mengandung racun yang dihasilkan oleh cendawan yang mungkin tumbuh dalam proses pembuatan bahan makanan ini. Untuk itu, sebuah kajian cuba meneliti kualiti dari sagu yang berasal dari Papua New Guinea. Kajian ini untuk menguji adakah pengeluaran mikotoksin pada pati sagu.
Hasil dari kajian tersebut cukup untuk menjelaskan bahawa penilaian sebagian orang terbukti keliru. Pada nyatanya, tidak ditemui mikotoksin yang bersifat sistemik atau menyeluruh di dalam pati sagu. Hanya saja, kemungkinan mengambil sagu boleh membawa isu kesihatan masih tetap terbuka. Kemungkinan tersebut ada kerana sagu tetap berpotensi menumbuhkan citrinin dan mikotoksin semasa proses penyimpanan sagu dilakukan.
Lebih jauh lagi mengenai faedah sagu, sagu juga menawarkan peranan yang cukup ketara dalam industri tekstil. Bahan ini digunakan sebagai pengikat serat sehingga membuat enjin lebih mudah melakukan kilang. Kemampuan sagu dalam mengikat kumpulan serat makin memudahkan industri dalam membentuk kain sebagaimana yang diinginkan. Jika kita teliti, kain atau pakaian yang baru jadi biasanya mengandungi sisa-sisa sagu yang akan hilang jika kain atau pakaian dicuci.
Pemanfaatan sagu saat ini tidak hanya dikenali sebagai makanan pokok bagi komuniti tertentu. Banyaknya penggunaan sagu tersebut sebaiknya diiringi dengan pemeliharaan alam sekitar agar tanaman tersebut tetap dapat dikekalkan.
Faedah Sagu, Bermula Dari Makanan Pokok Hingga Perindustrian Tekstil
4/
5
Oleh
shella
