Manusia kerap buang sampah plastik dan sisa di sungai dan laut. Tindakan yang tidak bertanggungjawab ini pada akhirnya akan membahayakan tubuh manusia yang memakan ikan dan haiwan laut yang hidup di perairan tersebut. Jaring-jaring makanan akan membantu anda memahaminya.
Jaring-jaring makanan ialah keterhubungan antara satu rantai makanan dengan rantai makanan lain dalam satu ekosistem. Rantai makanan sendiri terdiri daripada makhluk hidup satu yang mengambil makhluk hidup lain. Oleh kerana satu makhluk hidup dapat memakan lebih dari satu jenis makanan dan makhluk hidup dapat dimakan oleh lebih dari satu makhluk hidup lain, maka terbentuklah jaring-jaring makanan.
Contoh dari fasa jaring-jaring makanan sederhana yang bermula dari tumbuhan boleh diumpakan seperti berikut ini.
Jaring-jaring makanan ini juga terdapat di laut, iaitu pada ikan yang pada mulanya memakan plankton kemudiannya dimakan oleh manusia. Persoalan yang kemudian muncul ialah saat perairan tercemar, ikan-ikan ini tidak hanya memakan plankton, tetapi juga sampah dan bahan buangan di sekitarnya.
Pencemar umumnya ialah bahan kimia sisa manusia yang tidak larut. Sekali dikeluarkan ke alam, bahan ini akan terkumpul di dalam jaring-jaring makanan sehingga menyebabkan gangguan pada seluruh makhluk hidup yang mengambil, termasuk manusia.
Pencemar ini terus tinggal di dalam tubuh haiwan-haiwan laut ini hingga akhirnya dimakan oleh manusia. Salah satu contohnya ialah merkuri. Sebahagian besar merkuri yang terdapat pada ikan sebenarnya boleh diterima oleh tubuh, tetapi sebahagian ikan dan haiwan laut boleh mengandungi merkuri dalam kadar tinggi. Pada kadar tinggi ini, anak-anak dan wanita hamil menjadi kumpulan yang paling berisiko terdedah kepada kesan negatif.
Merkuri dalam kadar tinggi boleh menyebabkan kerosakan pada otak dan sistem saraf janin. Apabila manusia memakan ikan yang tercemar, merkuri tersebut akan diserap juga ke dalam tubuhnya dan menyebabkan gangguan pada dos yang tinggi. Seiring waktu, merkuri ini akan keluar dari badan melalui air kencing, najis, dan susu ibu juga.
Sementara itu, ikan dan haiwan laut yang disyorkan ialah udang, tuna, sotong, salmon, sardin, dan ketam.
Selain merkuri, anda juga sebaiknya berwaspada pencemaran racun perosak yang boleh mencemarkan ikan air tawar di sekitar lahan pertanian. Di samping itu, bahan pencemar lain yang banyak terdapat di lautan ialah sampah plastik yang tidak jarang mengandungi Bisphenol A (BPA).
Seiring waktu, plastik-plastik ini mencapai laut dan dihina menjadi serpihan-serpihan lebih kecil kerana pendedahan sinar matahari, ombak, dan oksidasi. Penyelidikan mendapati bahawa bahan kimia daripada plastik boleh diserap dan tinggal di dalam tubuh haiwan laut. Jika haiwan laut ini dimakan manusia, maka zarah-zarah mikroplastik ini dapat diserap ke dalam plasenta ibu hamil, kelenjar gastrointestinal dan paru-paru, serta darah di dalam otak. Meski tinjauan ini perlu penelitian lebih lanjut, tapi ada baiknya mengurangkan risiko dengan langkah-langkah di atas.
Jaring-jaring makanan ialah keterhubungan antara satu rantai makanan dengan rantai makanan lain dalam satu ekosistem. Rantai makanan sendiri terdiri daripada makhluk hidup satu yang mengambil makhluk hidup lain. Oleh kerana satu makhluk hidup dapat memakan lebih dari satu jenis makanan dan makhluk hidup dapat dimakan oleh lebih dari satu makhluk hidup lain, maka terbentuklah jaring-jaring makanan.
Contoh dari fasa jaring-jaring makanan sederhana yang bermula dari tumbuhan boleh diumpakan seperti berikut ini.
- Tumbuhan menggunakan cahaya matahari bagi membentuk biji, daun, dan buah-buahan.
- Tumbuhan, misalnya rumput, kemudian dimakan oleh sapi sebagai haiwan herbivor atau pengguna tahap 1.
- Sapi kemudian dimakan oleh manusia sebagai pelanggan tahap 2 atau karnivor atau konsumen puncak.
- Jasad manusia yang mati dihuraikan oleh cacing dan bakteria lain yang kemudian dimanfaatkan tumbuhan bagi berkembang.
Jaring-jaring makanan ini juga terdapat di laut, iaitu pada ikan yang pada mulanya memakan plankton kemudiannya dimakan oleh manusia. Persoalan yang kemudian muncul ialah saat perairan tercemar, ikan-ikan ini tidak hanya memakan plankton, tetapi juga sampah dan bahan buangan di sekitarnya.
Jaring-jaring Makanan Laut dan Kandungan Kimia Berbahaya
Mengubah pengambilan ikan dan haiwan laut memang diperlukan bagi memenuhi keperluan protein, vitamin, mineral, dan asid lemak omega-3. Namun kini setelah memahami jaring-jaring makanan, kita menjadi faham bahawa apa yang dimakan oleh haiwan yang akan dimakan manusia berisiko menyebabkan gangguan kesihatan pada manusia tersebut.Pencemar umumnya ialah bahan kimia sisa manusia yang tidak larut. Sekali dikeluarkan ke alam, bahan ini akan terkumpul di dalam jaring-jaring makanan sehingga menyebabkan gangguan pada seluruh makhluk hidup yang mengambil, termasuk manusia.
Pencemar ini terus tinggal di dalam tubuh haiwan-haiwan laut ini hingga akhirnya dimakan oleh manusia. Salah satu contohnya ialah merkuri. Sebahagian besar merkuri yang terdapat pada ikan sebenarnya boleh diterima oleh tubuh, tetapi sebahagian ikan dan haiwan laut boleh mengandungi merkuri dalam kadar tinggi. Pada kadar tinggi ini, anak-anak dan wanita hamil menjadi kumpulan yang paling berisiko terdedah kepada kesan negatif.
Merkuri dalam kadar tinggi boleh menyebabkan kerosakan pada otak dan sistem saraf janin. Apabila manusia memakan ikan yang tercemar, merkuri tersebut akan diserap juga ke dalam tubuhnya dan menyebabkan gangguan pada dos yang tinggi. Seiring waktu, merkuri ini akan keluar dari badan melalui air kencing, najis, dan susu ibu juga.
Mengurangkan Risiko
Jika tidak tahu pasti apakah ikan atau haiwan laut yang akan digunakan benar-benar bebas merkuri dan pecemar lain, ada baiknya bagi mengambil langkah berikut.- Elakkan ikan yang berisiko tinggi mengandungi merkuri, seperti king mackerel, ikan todak, yu, ikan mas, dan marlin.
- Hadkan tuna dalam tin.
- Batas penggunaan haiwan laut yang berisiko terdedah bahan kimia berbahaya di laut, seperti kerang, kerapu, halibut, lobster, mahi mahi.
- Elakkan memancing ikan bagi dimakan di kawasan-kawasan yang berisiko terdedah merkuri.
- Hati-hatilah ketika memakan sushi. Pastikan makan di tempat yang bersih sehingga anda yakin bahawa ikan yang disajikan sudah selamat bagi dimakan.
Sementara itu, ikan dan haiwan laut yang disyorkan ialah udang, tuna, sotong, salmon, sardin, dan ketam.
Selain merkuri, anda juga sebaiknya berwaspada pencemaran racun perosak yang boleh mencemarkan ikan air tawar di sekitar lahan pertanian. Di samping itu, bahan pencemar lain yang banyak terdapat di lautan ialah sampah plastik yang tidak jarang mengandungi Bisphenol A (BPA).
Seiring waktu, plastik-plastik ini mencapai laut dan dihina menjadi serpihan-serpihan lebih kecil kerana pendedahan sinar matahari, ombak, dan oksidasi. Penyelidikan mendapati bahawa bahan kimia daripada plastik boleh diserap dan tinggal di dalam tubuh haiwan laut. Jika haiwan laut ini dimakan manusia, maka zarah-zarah mikroplastik ini dapat diserap ke dalam plasenta ibu hamil, kelenjar gastrointestinal dan paru-paru, serta darah di dalam otak. Meski tinjauan ini perlu penelitian lebih lanjut, tapi ada baiknya mengurangkan risiko dengan langkah-langkah di atas.
Memahami Jaring-Jaring Makanan Dan Risiko Racun Di Dalam Haiwan Laut
4/
5
Oleh
shella
